Kadın istihdamında sektörel farklar dikkat çekiyor.
Kadın Dostu Markalar Platformu tarafından 2024 yılında hayata geçirilen Kadın Dostu Markalar Endeksi raporunun ilki Çankaya Üniversitesi KADUM iş birliğinde hazırlanan “Ankara Kadın Dostu Markalar Endeksi” raporu, iş dünyasında kadın çalışan oranlarının düşüklüğüne ve sektörel farklılıklara dikkat çekti. Rapora göre, Ankara genelinde kadın çalışanların toplam istihdama oranı %24,5 seviyelerinde kaldı.
Kadın dostu uygulamaları teşvik etmek, kadınların iş dünyasında güçlenmelerini desteklemek ve bu alandaki farkındalık çalışmalarını arttırmak amacıyla faaliyet gösteren Kadın Dostu Markalar Platformu (KDMP), 5. yılına girerken “Kadın Dostu Markalar Endeksi” projesiyle bir ilke daha imza attı. Projenin ilk raporu Çankaya Üniversitesi Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (KADUM) direktörü Prof. Dr. Zeynep Karahan Uslu tarafından hazırlandı. Kadın Dostu Marka Endeksi – Ankara raporu, Ankara Kent Konseyi, Ankara Ticaret Odası ve Ankara Sanayi Odası’nın da paydaşlığında düzenlenen Sürdürülebilir Değer Zirvesi programı kapsamında kamuoyuna sunuldu.
Ankara Kent Konseyi’nde düzenlenen zirvede, kadın dostu politikalar geliştiren firmaların başarı hikayeleri paylaşıldı. Çankaya Üniversitesi Kadın Çalışmaları Merkezi (KADUM) Direktörü Prof. Dr. Zeynep Karahan Uslu’nun sunduğu rapor, kadın istihdamı ve cinsiyet eşitliği konularında farkındalık yaratmanın önemini bir kez daha ortaya koydu.
Kadın istihdamında sektörel farklılıklar dikkat çekiyor
Ankara Kadın Dostu Markalar Endeksi Raporu’na göre, kadın çalışanların toplam istihdama oranı %24,5 ile düşük seviyelerde kaldı. Firmaların %56’sında üst yönetimdeki kadın oranı %10’un altında yer alırken, beyaz yakalı kadın çalışan oranlarının %31 ve üzerinde olduğu firmalar %42’yi oluşturdu. Öte yandan, mavi yakalı kadın çalışan oranı firmaların çoğunda %10’un altında seyretti. Kadın dostu politikaların değerlendirildiği 20 kriterde ise ortalama skor 72,72 olarak hesaplandı ve bu skoru aşan firmalar kapsayıcı politikalarıyla ön plana çıktı.
Sektörel bazda incelendiğinde; tekstil, hazır giyim, sağlık ve gıda sektörleri kadın istihdamında ortalamanın üzerinde bir tablo çizerken; inşaat, enerji ve bilişim teknolojileri gibi sektörler bu oranların oldukça gerisinde kaldı. Özellikle cam, çimento ve maden sektörleri de kadın istihdamının düşük olduğu alanlar arasında yer aldı.
“Kadın istihdamındaki dengesizlikler, daha kapsayıcı politikaların gerekliliğini ortaya koyuyor”
Ankara Kadın Dostu Marka Endeksi Raporu çalışmalarını titizlikle yöneten ve uzun zamandır toplumsal cinsiyet eşitliği farkındalığına yönelik kapsamlı çalışmaları ile bilinen Çankaya Üniversitesi KADUM Direktörü Prof. Dr. Zeynep Karahan Uslu, “Çeşitlilik, eşitlik ve adalet inşası, sürdürülebilir bir toplumun temel taşlarıdır. Büyüme odaklı geleneksel bakış açısı, bu ihtiyacı karşılamak için yetersizdir. Sürdürülebilir değer yaklaşımıysa, yeni ve etkin bir seçenektir. Kuruluşların ekonomik çıkarlarını, başkalarına zarar vermeden sürdürebilmesi, ortak geleceğimizi şekillendirecektir. Sürdürülebilir değer bakışıyla hareket etmek, sadece yarınlarımızın teminatı ya da ahlaki bir sorumluluk değil, şirketlerin yenilikçi stratejiler geliştirmesi için bir fırsat kapısıdır. Sürdürülebilir değer üreten kuruluşlar; maliyet ve risk azaltma, yenilik ve farklılaşma yeteneği, itibar ve meşruiyet geliştirme, büyüme ve pazar potansiyeli elde etmede öne geçiyor. Bugün yalnızca iş dünyasında değil, toplumsal yapının her alanında daha adil, eşit ve sürdürülebilir bir hayat kurmaya ihtiyaç var. Titizlikle yürüttüğümüz Ankara Kadın Dostu Marka Endeksi Araştırması, Türkiye’de bir ilk olarak, başkentte özel sektör katkısıyla kadın temsilini ve toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen iş dünyası performansını analiz ediyor” açıklamasında bulundu.
Çankaya Üniversitesi KADUM Direktörü Prof. Dr Zeynep Karahan Uslu, raporla ilgili şu değerlendirmeleri de ekledi: “Ankara Kadın Dostu Markalar Endeksi’nin sonuçları, kadın istihdamındaki dengesizlikleri ve politika uygulamalarındaki farklılıkları açıkça ortaya koyuyor. Büyük ölçekli 124 işletmenin katıldığı araştırmaya göre, firmaların yalnızca %11’inde kadın istihdam oranı %50’nin üzerinde ve %16’sında %70’e ulaşmış durumda. Ancak, toplam istihdamın içinde kadınların payının %90’ı geçtiği firmalar sadece %15 ile sınırlı. Kadın dostu politikalar açısından değerlendirilen 20 kriterde, firmaların bir kısmı yüksek performans sergilerken, standart sapma hesaplamaları sonucunda politikaların %31’inin düşük uygulandığı, %38’inin vasat bir seviyede kaldığı ve yalnızca %31’inin yüksek ölçüde uygulandığı tespit edildi. Bu bulgular, toplumsal cinsiyet eşitliği hedeflerine ulaşmak için daha kapsamlı stratejilere ihtiyaç duyulduğunu ortaya koyuyor.”
“Kadın istihdamında %90’ı aşan firmalar, kapsayıcı politikalarla öne çıkıyor”
Etkinlik genelinde paylaşılan başarı hikayelerinin, raporların ve oturumların, toplumda daha adil ve eşitlikçi bir geleceği inşa etme yolunda, tüm katılımcılara ilham verdiğini belirten Kadın Dostu Markalar Platformu Kurucusu ve Genel Yayın Yönetmeni Nazlı Bozdağ Demirel ise “Ankara Kadın Dostu Markalar Endeksi, kadın istihdamının sektörel dağılımını ve kadın dostu politikaların etkisini derinlemesine analiz etmemizi sağladı. Bu yılki araştırmamız, katılımcı firmaların yalnızca %25’inin kadın dostu uygulamalar konusunda yüksek performans sergilediğini, %33’ünün ise bu uygulamaları geliştirme potansiyeline sahip olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca, kadın çalışan oranının %90’ı aştığı firmaların, iş gücü çeşitliliği sayesinde daha yenilikçi ve rekabetçi politikalar geliştirdiğini gözlemledik. Bu sonuçlar, iş dünyasında kadın istihdamını artırmak için daha hedefli ve kapsayıcı stratejilere duyulan ihtiyacı açıkça gösteriyor” dedi.
25 Kasım’ da hayata geçirilen Kadın Dostu Markalar Endeksi – Ankara çalışmalarının ardından KDMP’nin faaliyetlerine hız kesmeden devam ettiğini de sözlerine ekleyen Demirel şöyle devam etti: “2025 yılında Türkiye’nin 81 iline genişletilecek Kadın Dostu Markalar Endeksi ile iş dünyasında önemli bir konuya el atıyoruz. Endeks kapsamında elde edilen veriler, akademisyenler ve uzmanlardan oluşan çok özel bir danışma ve değerlendirme kurulu tarafından incelenerek, kurumsal gelişimi destekleyecek ve kurumların sürdürülebilirlik adımlarına rehberlik edecek öneri setleri oluşturulmasını hedefliyor. Bu süreçte, kurumların eşitlikçi politikalarını geliştirmelerine katkı sağlanması ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmalarının hızlandırılması amaçlanıyor. Endeksin, şirketlerin ESG (Çevresel, Sosyal, Yönetişim) normlarına uyum sağlamalarına da büyük katkı sunması hedefleniyor, kurumların sürdürülebilirlik stratejilerini güçlendirecek ve eşitlikçi bir iş dünyası oluşturulmasına yönelik daha hızlı adımlar atılmasını teşvik edecek çalışmaları beraberinde getiriyor.”
Platform ayrıca Kadın Dostu Markalar Yetkinlik ve Gelişim Akademisi – KDM Akademi ile araştırmaya katılan özel sektörün ve kamu işletmelerinin ihtiyaç duyduğu alanlarda eşitlikçi politikaları hayata geçirmelerinde ve sürdürebilmelerinde de önemli katkılar sunmayı amaçlıyor.
Kadın Dostu Markalar Platformu tarafından 2025 yılında Türkiye’nin 81 iline yayılacak olan Kadın Dostu Marka Endeksi çalışmasının 2025 rotasının başında İzmir, İstanbul ve Bursa şehirleri geliyor.
